Gıda mühendisliği, son yıllarda özellikle kadın mühendis adayları arasında popüler olan mesleklerden biridir. Gıda mühendisliği, gıda üretim süreçlerini, kalite kontrolü, gıda güvenliğini ve üretim tekniklerini kapsayan önemli bir disiplindir. Peki, gıda mühendisi nasıl olunur? Gıda mühendisi olmak isteyen bir adayın izlemesi gereken adımları, eğitim sürecini ve kariyer olanaklarını aşağıda detaylı bir şekilde ele alacağız.
Gıda Mühendisi Olmak İçin Hangi Eğitimi Almak Gerekir?
Gıda mühendisi olmak isteyen bir kişi, öncelikle 4 yıllık eğitim veren mühendislik fakültelerinin gıda mühendisliği bölümünden mezun olmalıdır. Bu süreç, genellikle Gıda Mühendisliği bölümü altında verilen derslerle, öğrencilere gıda işleme teknolojileri, mikrobioloji, kimya, fizik gibi konularda kapsamlı bir eğitim sunar. Mezuniyet sonrasında, gıda mühendisleri çeşitli sektörlerde çalışma fırsatı bulabilirler.
Ayrıca, 2 yıllık gıda teknolojisi bölümünden mezun olan adaylar, dikey geçiş sınavı (DGS) ile gıda mühendisliği bölümüne geçiş yaparak bu alanda lisans eğitimi alabilir ve gıda mühendisi olabilirler. Bu durum, genellikle teknik bir eğitim almış ancak daha fazla bilgi ve yetkinlik kazanmak isteyen öğrenciler için bir fırsat sunar.
Gıda Mühendisliği Bölümü Nerelerde İş İmkanı Sunar?
Gıda mühendisleri, yalnızca büyük şirketlerde değil, pek çok farklı sektörde iş bulabilirler. Ülker, Sütaş gibi büyük gıda markaları, gıda mühendislerini istihdam eden başlıca şirketlerdir. Ayrıca, gıda sektöründe üretim, kalite kontrol, ürün geliştirme, araştırma ve geliştirme gibi alanlarda da pek çok fırsat bulunmaktadır.
Kamu sektörü de gıda mühendisleri için iş olanakları sunmaktadır. Özellikle Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı gibi devlet dairelerinde gıda mühendisleri, uzman olarak görev alabilirler. Bu alanlarda çalışmak isteyen adayların, belirli şartları sağlamaları ve kamu personeli seçme sınavına (KPSS) girerek başarılı olmaları gerekmektedir.
Gıda Mühendisliği ve Uzmanlık Alanları
Gıda mühendisliği mezunları, birçok farklı alanda uzmanlaşabilirler. Örneğin:
- Gıda Güvenliği ve Kalite Kontrolü: Gıda ürünlerinin kalite standartlarına uygunluğunu denetlemek.
- Üretim ve Teknoloji Yönetimi: Gıda üretim süreçlerini geliştirmek ve üretim verimliliğini artırmak.
- Gıda Araştırma ve Geliştirme: Yeni gıda ürünleri tasarlamak ve mevcut ürünleri iyileştirmek.
- Gıda Denetimi: Sağlık Bakanlığı ve gıda denetim firmalarında gıda ürünlerinin insan sağlığına uygun olup olmadığını test etmek.
Bu alanlarda uzmanlaşmak için ilgili eğitim ve sertifikaların alınması önemlidir. Özellikle, gıda mühendisleri için yönetim ve liderlik becerileri de önemli bir yer tutar, çünkü bu profesyoneller sıklıkla ekip yönetimi ve proje planlama gibi sorumluluklar üstlenirler.
Gıda Mühendisleri İçin Kamu Alımları
Kamu sektöründe gıda mühendislerine olan talep, özellikle Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) ve ilgili mülakatlarla belirlenir. Gıda mühendisleri, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı başta olmak üzere, pek çok kamu kuruluşunda çalışabilirler. Bu tür devlet alımları için genellikle şu şartlar aranır:
- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu‘nda belirtilen şartları sağlamak,
- 35 yaşını doldurmamış olmak,
- Üniversitelerin 4 yıllık lisans eğitiminden mezun olmak,
- KPSS sınavına girip belirli bir puan türünden en az 75 puan almak.
Bu tür alımlar için başvuracak adayların, yabancı dil bilgisi de önemli bir kriterdir. İngilizce ve Fransızca dillerinden birini iyi derecede bilmek, Avrupa Birliği Uzman Yardımcılığı gibi görevler için gereklidir. Ayrıca, TOEFL, IELTS gibi uluslararası dil sınavları da kabul edilebilir.
Gıda Mühendisliği Kariyerinde Başarı İçin İpuçları
Gıda mühendisliği, oldukça dinamik ve yenilikçi bir alandır. Bu alanda başarılı bir kariyer yapmak için aşağıdaki ipuçlarına dikkat etmek faydalı olabilir:
- Sürekli Eğitim: Gıda mühendisliği, sürekli gelişen bir alandır. Yenilikçi teknolojiler ve yöntemler hakkında bilgi sahibi olmak, kariyerinizde size avantaj sağlar.
- İletişim ve Liderlik Becerileri: Gıda mühendisleri genellikle ekip içinde çalışırlar ve liderlik becerileri, iş yerinde başarılı olmanın anahtarıdır.
- Pratik Deneyim Kazanmak: Stajlar ve uygulamalı projeler, teorik bilgilerinizi pratikte görmek ve uygulamak açısından önemlidir.
- Uluslararası Sertifikalar: Gıda güvenliği ve kalite yönetimi gibi konularda uluslararası sertifikalar almak, iş bulmada sizi bir adım öne geçirebilir.
Gıda Mühendisi Olmak İçin Neler Yapılmalı?
Gıda mühendisi olabilmek için, 4 yıllık bir üniversite eğitimi almak ve ardından sektörde deneyim kazanmak gerekmektedir. Kamuda veya özel sektörde çalışmak için gerekli sınavları geçmek ve gerekli sertifikalara sahip olmak, bu alanda başarılı bir kariyer için önemli adımlardır. Gıda mühendisliği, geniş iş imkanları ve sürekli gelişen bir sektör olması nedeniyle, bu alanda kariyer yapmak isteyenler için cazip bir seçenek sunmaktadır.
Ömer Ali
2017'de Erciyes Üniversitesinden mezun olan bir gıda mühendisiyim. 2010-2020 arası hem üniversite alımları hem de KPSS ile atanmalara dair hemen hemen tüm verileri elde etmiş biri olarak konuşuyorum, bu bölüm ölmeye yüz tutuyor. Üniversite alımlarındaki itibarını 2010'da değişen gıda kanunu ile kaybetmeye başlayan bölüm, 2014'te 4000'leri aşan kontenjandan şu an (2020 dolaylarında), 1500'lere gerilemiş durumda. KPSS ile de 2'șer yıllık periyotlar dahilinde 300-400'er alım oluyor ve bu alımlarda en düşük KPSS puanı 85 civarı (tabi Hakkari, Şırnak vs…) Ayrıca, 2018 KPSS sürecindeki toplam 393 gıda mühendisi alımının sadece 10 tanesi kadrolu, gerisi sözleşmeli personel. Bu konuda, yıldızı daima parlayan iki bölüm; veterinerlik ve ziraat mühendisliğidir. Yine 2018 KPSS ile veterinerlikte 75 puanla (hatta daha önceki yıllarda 72 puanla) 900'ü aşkın; ziraat mühendisliğinde 78 puanla 800'ü aşkın alım olmakta. Üniversiteye girişte 2020 yılı için veterinerligin dolu kontenjanı 1500 civarıdır ve doluluk oranı %97'dir, ziraatte 5000'den fazla dolu kontenjan ve doluluk oranı %85'tir. Gıda Mühendisliğinde bu oran her ne kadar %83 görünse de, yıldan yıla düşen kontenjanlar ve alımlar, bu bölümün ölmeye yüz tuttuğu gerçeğini göz önüne sermektedir. Dahası, ilgili bakanlıkta çoğunluğun veterinerlerden ve ziraat mühendislerinden oluştuğu da düşünülünce gıda mühendisi, kamuda başka mesleklerin lobi faaliyetlerine kurban edilmekte; gıda denetimlerinde gıda mühendisi denetçi oranı %18'lere düşmektedir. Özeldeki durumu belirtmeme bile gerek yok, sanırım. Ama Bakan Pakdemirli'nin "Gidin özelde asgari ücretle çalışın." çıkışından sonra, gıda mühendisliğinin akıbeti hakkındaki umudum da yitip gitmiştir. İnşAllah zamanla gıda mühendisinin gerçek kıymeti anlaşılır.