Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi kapsamında yapılan reformlarla birlikte emeklilik yaşı, kademeli olarak 65’e çıkıyor. Bu düzenleme özellikle 2008 sonrası sigortalı olanları yakından ilgilendiriyor. Kademe sistemiyle belirlenen bu yeni yaş sınırları, daha uzun çalışma sürelerini zorunlu hale getiriyor.
2008 öncesinde sigorta girişi olanlar, eski düzenlemelerden faydalanabilirken; bu tarihten sonra işe girenler için emeklilik yaşı, prim gün sayısını doldurma tarihine göre farklılaşıyor.
Kademe Sistemine Göre Emeklilik Yaşları ve Prim Şartları
Kademe sistemine göre emeklilik yaşı ve prim şartları, sigortalıların prim gün sayısını tamamladıkları tarihe göre farklılık göstermektedir. Buna göre, 1 Mayıs 2008 ile 31 Aralık 2035 tarihleri arasında prim gün sayısını tamamlayan kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabilirken, 4/1-(a) kapsamında çalışanlar için en az 7.200 prim günü, 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamında çalışanlar için ise 9.000 prim günü gerekmektedir.
1 Ocak 2036 ile 31 Aralık 2037 tarihleri arasında primlerini dolduran kadınlar için emeklilik yaşı 59, erkekler için ise 61 olarak belirlenmiştir. Bu tarihlerden sonra, 1 Ocak 2038 ile 31 Aralık 2039 arasında primlerini tamamlayan kadınlar 60, erkekler ise 62 yaşında emekli olabilecektir.
Prim gün sayısını 1 Ocak 2040 ile 31 Aralık 2041 arasında tamamlayan sigortalılardan kadınlar için emeklilik yaşı 61, erkekler için 63 olarak uygulanacaktır. 1 Ocak 2042 ile 31 Aralık 2043 arasında tamamlayan kadınlar 62, erkekler ise 64 yaşında emeklilik hakkı kazanacaktır.
Daha ileri tarihlerde, 1 Ocak 2044 ile 31 Aralık 2045 arasında prim günlerini dolduran kadınlar 63, erkekler 65 yaşında emekli olabilecektir. 1 Ocak 2046 ile 31 Aralık 2047 tarihleri arasında primlerini tamamlayanlar için kadınlarda emeklilik yaşı 64, erkeklerde ise 65’tir.
Son olarak, 1 Ocak 2048 ve sonrasında prim günlerini dolduran tüm sigortalılar için hem kadınlarda hem de erkeklerde emeklilik yaşı 65 olarak sabitlenmiştir. Tüm bu tarihler boyunca, 4/1-(a) sigortalıları için minimum 7.200 prim günü, 4/1-(b) ve 4/1-(c) sigortalıları için ise 9.000 prim günü şartı değişmeden devam etmektedir.
Erken Emeklilik İçin Fırsatlar Var mı?
Erken emeklilik için şu üç temel unsur belirleyici oluyor:
- Sigorta giriş tarihi: İlk sigorta başlangıcı, emeklilik yaşını doğrudan etkiliyor.
- Prim gün sayısı: Çalışma süresi boyunca eksiksiz prim ödeme büyük avantaj sağlıyor.
- Sigortalılık süresi: Sigortalı olarak geçirilen yıllar, erken emekliliğin anahtarı.
Örnek:
- 1984’te sadece bir gün sigorta primi ödenen bir kadın, yaş şartı olmadan 5.000 gün primle emekli olma avantajına sahip.
- Ancak 2015’te sigortalı olan biri, prim günlerini erken tamamlamazsa ancak 65 yaşında emekli olabilecek.
EYT ve Kademe Sistemi Arasındaki Farklar
EYT düzenlemesi, sigorta giriş tarihi 2008 öncesi olanlar için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşında emeklilik fırsatı sunuyor. Ancak 30 Nisan 2008 sonrası sigortalı olanlar, bu avantajdan faydalanamıyor ve kademeli geçiş sistemi gereği 65 yaş sınırına tabi oluyor.
Bu durum, gelecekte 50’li yaşlarda emeklilik hayalini tamamen ortadan kaldırıyor. Özelikle genç nesiller için erken emeklilik artık çok daha zor.
65 Yaş Sınırından Kurtulmanın Yolları
Prim günlerini erken tamamlamak, 65 yaş sınırından kurtulmanın en etkili yolu. Örneğin:
- Sigortalılar, SGK tarafından belirlenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primlerini eksiksiz ödeyerek emeklilik yaşını aşağı çekebilir.
- Kademe sistemine girmemek için, mümkün olduğunca erken sigorta başlangıcı yapılması kritik önemdedir.